قیمت بلیط هواپیما نوسان زیادی را در طول سال و حتی در طی یک روز تجربه می‌کند. این تغییر قیمت فقط مخصوص مسیرهای خارجی یا تفاوت در مقصد مسیرهای داخلی نیست و حتی برای یک مسیر مشخص در یک روز ممکن است قیمت‌های متفاوتی برای بلیط هواپیما وجود داشته باشد. در این مطلب قصد داریم تمام عوامل تأثیرگذار روی قیمت بلیط را بررسی کنیم و به بسیاری از پرسش‌های پرتکرار در این حوزه پاسخ دهیم. پرسش‌هایی از قبیل چه زمانی قیمت بلیط هواپیما ارزان است؟ چطور قیمت گذاری ایرلاین ها را پیشبینی کنیم؟ قیمت بلیط های یک پرواز بر چه اساسی تعیین می‌شوند؟ گاهی اختلاف قیمت بلیط برای یک مسیر بسیار زیاد است؛ آیا ناظری بر سیستم قیمت‌گذاری بلیط هواپیما وجود دارد؟ این مطلب را با دقت بخوانید تا علاوه بر دریافت پاسخ پرسش‌های خود، دریابید چه زمانی قیمت بلیط هواپیما گران‌تر است و کِی بهترین زمان خرید بلیط هواپیما می‌باشد.
عوامل بی‌شماری روی تعیین قیمت بلیط تأثیرگذار است که با تغییر هرکدام از آن‌ها، قیمت بلیط می‌تواند کمتر یا بیشتر شود. در ادامه پراهمیت‌ترین عوامل را بیان می‌کنیم تا بیشتر با روند قیمت گذاری بلیط های هواپیما آشنا شوید:
طبیعی به نظر می‌رسد که با تغییر مسیر از لحاظ بُعد مسافت قیمت بلیط تغییر کند. مثلاً اگر قیمت بلیط هواپیما خارجی را با بلیط یک مسیر داخلی مقایسه کنیم، متوجه قیمت کم بلیط داخلی نسبت به قیمت بلیط خارجی می‌شویم. البته این عامل تأثیرگذار روی قیمت، همیشه مطابق نظر شما عمل نمی‌کند و گاهی قیمت بلیط هواپیما تهران استانبول ارزان تر از قیمت بلیط هواپیما تهران مشهد می‌شود؛ چرا چنین اتفاقی می‌افتد؟
مبدأ و مقصد سفر از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار روی قیمت انواع بلیط های هواپیما می‌باشد. همین عامل است که باعث می‌شود گاهی قیمت بلیط هواپیما خارجی ارزان تر از مسیرهای داخلی باشد. حتی اگر بخواهیم این مقایسه را برای مسیرهای داخلی انجام دهیم می‌بینیم برای برخی از مقاصد قیمت بلیط بسیار بالا است. مثلاً اگر قیمت بلیط هواپیما تهران مشهد را با قیمت بلیط هواپیما اهواز مشهد برای یک تاریخ مشخص مقایسه کنید متوجه می‌شوید با اینکه مسیر اهواز مشهد نسبت به مسیر تهران مشهد طولانی‌تر است؛ اما میانگین قیمتی پایین‌تری دارد. دلیل آن مشخص است؛ چون تهران و مشهد دو شهر مسافرخیز می‌باشد و معمولاً همیشه متقاضی سفر بین این دو شهر زیاد است. از طرفی بیشتر ایرلاین ها در هر روز حداقل یک پرواز در این مسیر دارند؛ با این تفاسیر وجود متقاضی و ایرلاین های متفاوت باعث می‌شود در فهرست پروازهای یک روز در مسیر تهران مشهد، ایرلاین های زیادی را ببینید که قیمت پرواز هرکدام متفاوت از دیگری است. قیمت برخی از بلیط های تهران مشهد ارزان تر و قیمت برخی از بلیط ها بسیار بیشتر از قیمت بلیط مسیر اهواز مشهد!
برخی از فصل‌های سال یا بازه‌های زمانی خاص، مانند تعطیلات سال نو، فصل تابستان و تعطیلات رسمی چند روزه بازار مسافرت داغ است و افراد زیادی قصد سفر دارند. در این ایام معمولاً حتی کم ترددترین مسیرها هم میزبان مسافران بیشتری نسبت به بقیه روزهای سال هستند. دقیقاً در همین شرایط هزینه بلیط و اقامت افزایش چشمگیری دارند. مثلاً قیمت بلیط هواپیما تهران نجف در ایام محرم و صفر بیشتر از فصل‌های سرد سال و بدون مناسبت است. از طرفی قیمت بلیط هواپیما مشهد معمولاً ثابت است چراکه در بیشتر ایام سال مسافر خیز است، به همین دلیل شاید حتی در وسط زمستان هم بلیط بسیار ارزانی به مقصد این شهر تعریف نشود. این اختلاف قیمت را برای مسیرهای پرتردد در روزهای ابتدای هفته یا آخر هفته هم می‌بینید. مثلاً قیمت بلیط هواپیما تهران در اوایل هفته بیشتر از اواخر هفته است چراکه مسافران به مقصد تهران معمولاً با هدف انجام کارهای اداری به این شهر سفر می‌کنند؛ به همین دلیل طبیعی به نظر می‌رسد در روزهای ابتدایی هفته افراد بیشتری متقاضی سفر به تهران باشند.
احتمالاً شما هم برای یک مسیر مشخص در یک تاریخ معین می‌خواهید بلیط هواپیما بخرید؛ اما با قیمت‌های متفاوت بلیط در صبح و شب آن تاریخ روبه‌رو می‌شوید. حقیقت آن است که معمولاً بلیط هواپیما به یک مقصد گردشگری یا کلان‌شهر در صبح گران تر از شب می‌باشد. دلیل آن هم واضح است، وقتی شما عصر یا شب به مقصد برسید عملاً یک روز از سفرتان تمام شده و بدون آنکه از این روز بهره‌ای برده باشید باید هزینه اقامت آن شب را هم بپردازید. با این تفاسیر طبیعی به نظر می‌رسد که قیمت بلیط هواپیما تهران کیش در شب ارزان تر باشد.
اگر همه عوامل بالا را هنگام خرید بلیط هواپیما در نظر داشته باشید گاهی بازهم به قیمت بلیطی برمی‌خورید که با گفته‌های بالا در تناقض است. مثلاً قیمت بلیط هواپیما تهران کیش را مقایسه می‌کنید که در طول روز چند پرواز با میانگین قیمت 220 هزار تومان دارد. در میان لیست قیمت بلیط هواپیما تهران کیش، یک قیمت 1 میلیون تومانی نظرتان را به خود جلب می‌کند. وقتی جزئیات بلیط ها را با هم مقایسه می‌کنید متوجه تفاوت در ایرلاین می‌شوید. بله؛ درست است، قیمت‌گذاری ایرلاین ها روی بلیط های هر پرواز بر اساس کیفیت پرواز تعیین می‌شود.
برخی از کلان‌شهرها در سطح جهان بیش از یک فرودگاه دارند که نشستن هر پرواز در هر فرودگاه، ممکن است موجب تغییر قیمت بلیط هواپیما خارجی شود. در این موارد اگر از میان پروازهای تعریف‌شده به مقصد مدنظرتان، حق انتخاب فرودگاه را داشتید قیمت آن‌ها را با هم مقایسه کنید چراکه ممکن است با تغییر فرودگاه، بهای کمتری را برای بلیط خود بپردازید.
از طرفی گاهی مقصد نهایی شما شهری است که خود فرودگاه ندارد. در این حالت شما باید فرودگاه‌های نزدیک به شهر مقصد خود را انتخاب کنید. مثلاً برای مسیر تهران قوچان پروازی وجود ندارد؛ در این صورت شما با مقایسه قیمت بلیط هواپیما تهران مشهد و تهران بجنورد، می‌توانید به‌صرفه‌ترین بلیط را تهیه کنید. معمولاً در این مواقع رزرو بلیط هواپیما به مقصد پرترددتر ارزان تر می‌باشد.
بلیط هواپیما دو نوع مجزا تحت عنوان «بلیط سیستمی» و «بلیط چارتری» دارد. بلیط سیستمی هواپیما مستقیماً توسط ایرلاین قیمت‌گذاری و به مسافر فروخته می‌شود. این نوع بلیط در بازه زمانی طولانی‌تری قابلیت رزرو دارد. در این حالت، معمولاً قیمت بلیط هرچه به روز پرواز نزدیکتر می‌شود افزایش مییابد. از طرف دیگر بلیط چارتر هواپیما توسط چارترکننده (آژانس مسافرتی) قیمت‌گذاری و به مسافر فروخته می‌شود. بازه زمانی خرید بلیط چارتری، کوتاه بوده و گاهی ممکن است قیمت بلیط هواپیما چارتر در ساعات نزدیک به پرواز کاهش بیابد. پیشنهاد می‌کنیم در شرایطی که قیمت و سایر شرایط بلیط چارتری و سیستمی مشابه هم هستند، بلیط سیستمی هواپیما را تهیه کنید تا از خدماتی که ایرلاین روی پروازهای سیستمی خود ارائه می‌دهند بهره‌مند شوید.
در کنار بلیط هواپیما سیستمی و بلیط هواپیما چارتر خوب است مفهوم «بلیط لحظه آخری» را هم مدنظر داشته باشید. شما هر نوع بلیط را که در ساعات نزدیک به پرواز رزرو کنید، در گروه بلیط لحظه آخری قرار می‌گیرد که گاهاً کاهش قیمت قابل‌توجهی دارند.
احتمالاً اصطلاح «فرست کلاس»، «بیزنس کلاس» و «اکونومی کلاس» به گوشتان خورده است. این اصطلاحات کلاس نرخی پرواز را مشخص می‌کنند و تأثیر مستقیمی روی قیمت بلیط هواپیما دارند. هرکدام از این کلاس‌ها به خدماتی اشاره می‌کنند که در طول پرواز به شما ارائه می‌شوند. اگر شما زمان رزرو بلیط از یک ایرلاین مشخص، بلیط فرست کلاس را تهیه کنید، در طول سفر بیشترین خدمات به شما ارائه می‌شود، در خرید بلیط های بیزینسی خدمات و امکانات کمتری نسبت به فرست کلاس به مسافرین ارائه می‌شود؛ اما بازهم مسافران سفر راحت و باکیفیتی را تجربه می‌کنند. صندلی های پرواز اکونومی کمترین قیمت بلیط نسبت به بلیط بیزینسی و فِرست را دارند. به‌طور کلی پروازهای اکونومی با اینکه خدمات کمی را به مسافرین ارائه می‌کنند؛ اما پرطرفدارترین نوع پرواز بین عموم مردم جهان است و بیشتر مناسب سفرهای کوتاه است. استقبال مسافران از پروازهای اکونومی باعث شده تا ایرلاین های بی‌شماری در سطح جهان، بیش از نیمی از صندلی‌های هر پرواز را تحت عنوان اکونومی و تعداد کمی از بلیط ها را به‌صورت بیزنسی و فِرست به فروش برسانند. ایرلاین های ارائه‌دهنده پروازهای داخلی در ایران فقط روی کلاس اکونومی و بیزینسی کار می‌کنند؛ به همین دلیل پرواز فرست کلاس داخلی نداریم. با این اوصاف اگر شما هم به‌دنبال قیمت بلیط هواپیما ارزان هستید باید سراغ پروازهای اکونومی یا عادی را بگیرید.
هرکدام از عواملی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، نقش بسزایی در تعیین قیمت بلیط صندلی هر پرواز دارند. البته بازهم نمی‌توان یک قانون مشخص برای خرید بلیط ارزان هواپیما تعریف کرد؛ اما به‌طورکلی می‌توان گفت از آنجایی که در برخی از بازه‌های زمانی مانند تعطیلات و مناسبتهای تقویمی متقاضی سفر زیاد است، قیمت بلیط هواپیما خارجی و داخلی گران تر از باقی ایام سال است. همچنین در اکثر مواقع برای خرید بلیط هواپیما ارزان باید سراغ بلیط چارتر لحظه آخری باشید. با این تفاسیر اگر مقصد سفرتان شهری پر تردد است؛ معمولاً بلیط لحظه آخری گیرتان می‌آید؛ این بلیط ها اگر در زمان پیک سفر نباشد، حتی تا 50درصد یا بیشتر تخفیف می‌خورد.
برای پیشبینی قیمت گذاری ایرلاین ها کافی است کمی در سایت های فروش اینترنتی بلیط هواپیما زمان بگذارید. هنگامی که قیمت بلیط پرواز ایرلاین های مختلف را بررسی کنید متوجه می‌شوید بلیط برخی از ایرلاین ها مانند ماهان و ایران‌ایر میانگین قیمت بالاتری نسبت به ایرلاین‌هایی مانند آتا و تابان دارند. اگر تجربه پرواز با ایرلاینی مانند ماهان، ایران‌ایر، معراج، سپهران و قشم‌ایر داشته باشید متوجه کیفیت بالای خدمات پروازهایشان می‌شوید. از طرفی ایرلاین هایی مانند آتا، ایرتور، زاگرس، تابان، ساها، آسمان، کیش‌ایر، وارش، کاسپین و پویا خدمات کمتری به مسافرین ارائه می‌دهند. همین اختلاف در کیفیت خدمات، موجب اختلاف در قیمت بلیط هواپیما می‌شود. درنهایت شما تصمیم می‌گیرید که کیفیت پرواز برایتان مهم‌تر باشد یا قیمت آن.
از ابتدای این نوشته درباره قیمت بلیط هواپیما ارزان و گران صحبت کردیم. از طرفی با یک جستجوی ساده درمی‌یابید که اختلاف قیمت برای یک مسیر مشخص گاهی بسیار زیاد است. شاید با خود فکر کنید ناظری بر قیمت گذاری بلیط های هواپیما وجود ندارد. اما باید گفت آزادسازی قیمت گذاری بلیط هواپیما، از خرداد سال 1394 بر اساس قوانین ابلاغی از طرف سازمان هواپیمایی کشوری تصویب شد. مطابق با این قانون، قیمت بلیط هواپیما در مسیرهای مختلف با توجه به کیفیت خدمات هر پرواز، کف و سقف مشخصی خواهد داشت و ایرلاین یا آژانس هواپیمایی نباید هنگام قیمت گذاری از این محدوده تجاوز کند. متولی تعیین قیمت بلیط هواپیما، انجمن شرکت های هواپیمایی است و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و سازمان تعزیرات حکومتی ناظر بر رعایت قیمت‌ها می‌باشند.
در ابتدای مقاله به عوامل تأثیرگذار روی تعیین قیمت بلیط اشاره کردیم، بهتر است بدانید قیمت بلیط هواپیما خارجی هم معمولاً از همین عوامل تأثیر می‌پذیرد. در ادامه پرترددترین مقاصد سفرخیز داخلی و خارجی را بررسی کرده‌ایم تا بیشتر با شیوه قیمت گذاری آن‌ها آشنا شویم:
مشهد یک مقصد گردشگری زیارتی در ایران است که هرروزه میزبان مسافران بی‌شماری از سراسر ایران و کشورهای خارجی، مخصوصاً کشورهای همسایه مانند عراق است. همین موضوع دست ایرلاین‌ها و آژانس‌های مسافرتی را باز گذاشته تا پروازهای متنوع، در ساعات مختلف روز و گاهاً با قیمت های غیرقابل‌باور را برای این مقصد تعریف کنند. البته این تنوع قیمت همیشه به معنای گران بودن قیمت بلیط هواپیما مشهد نیست و برای هر سفر به مشهد بلیط هایی را پیدا خواهید کرد که ارزش خرید را داشته باشند. در این بین مسیر تهران مشهد پرترددترین مسیر سفر هوایی در ایران است و انصافاً در مواقع زیادی خرید بلیط های لحظه آخری اکونومی آن مقرونبهصرفه است. در حقیقت قیمت بلیط هواپیما تهران مشهد را نوع ایرلاین و ساعت پرواز است که تعیین می‌کند. همچنین به‌طورکلی قیمت بلیط هواپیمای اکثر ایرلاین‌ها از تمام شهرهای ایران به تهران در صبح گران تر از عصر یا شب است. چراکه معمولاً سفر به تهران یک سفر کاری است و مسافران تمایل دارند صبح روزهای اول هفته به تهران سفر کنند و شب همان روز در مسیر برگشت باشند.
از طرفی اگر بخواهیم قیمت بلیط را از سایر کلان‌شهرها به مشهد بررسی کنیم باید بگوییم میانگین قیمت بلیط هواپیما اصفهان مشهد، قیمت بلیط هواپیما تبریز مشهد، قیمت بلیط هواپیما شیراز مشهد و قیمت بلیط هواپیما اهواز مشهد در بازه زمانی که پیک سفر نیست بسیار شبیه هم هستند. شاید بتوان گفت یکی از دلایل آن وجود همیشگی مسافران متقاضی سفر به مشهد است و عملاً همین موضوع تأثیر عواملی همچون بُعد مسافت را ناچیز می‌کند.
در بالا قیمت بلیط کلان‌شهرها به مشهد را بررسی کردیم؛ در این بخش قصد داریم قیمت بلیط های هواپیما از مبدأ تهران را بررسی کنیم. به خاطر موقعیت تهران و جمعیتی که در این شهر ساکن هستند تقاضای سفر به مقاصدی مانند کیش، استانبول و شهرهای زیارتی مانند نجف بسیار زیاد است؛ به‌طوری که حتی بازه‌های زمانی که پیک سفر نیست بازهم از تهران به این شهرها پروازهای متنوع با قیمت های متفاوت تعریف می‌شود. به همین دلیل در هر شرایطی امکان اینکه قیمت بلیط هوپیما تهران کیش، قیمت بلیط هواپیما تهران استانبول و قیمت بلیط هواپیما تهران نجف برایتان مناسب باشد زیاد است. جالب است بدانید که قیمت بلیط هواپیما تهران مشهد در صبح روزهای کاری معمولاً ارزان‌تر از قیمت بلیط هواپیما تهران مشهد در عصر همان روزها است. البته به‌طورکلی پیشنهاد می‌کنیم سفر به این مقاصد را خارج از زمان تعطیلات و پیک سفر تجربه کنید تا علاوه بر کاهش قیمت بلیط و اقامت، از خلوت‌بودن آن شهر لذت ببرید.
در این نوشته سعی کردیم تمام عوامل موثر در تعیین قیمت بلیط را با جزئیات دقیق بررسی کنیم؛ اما این حقیقت را همیشه در نظر داشته باشید که گاهی تعیین قیمت از هیچ‌کدام این قوانین پیروی نمی‌کند. مثلاً زمانی که از بین سه پرواز در یک مسیر، یک پرواز کنسل شود؛ به‌طور لحظه‌ای قیمت بلیط های دو پرواز باقی‌مانده افزایش مییابد و اصلاً از قوانین بلیط ارزان لحظه آخری، بلیط چارتری لحظه آخری و دیگر قوانین نانوشته پیروی نمی‌کند.
ره بال آسمان به شما پیشنهاد می‌کند اولین بلیط خوش‌قیمت به مقصد مدنظرتان را رزرو کنید؛ شاید امید برای ارزان تر شدن قیمت بلیط هواپیما برعکس عمل کند. اگر هم برنامه سفرتان از چند ماه قبل از موعد سفر مشخص است، بهتر است با خرید بلیط سیستمی خیال خود و خانواده را راحت کنید؛ معمولاً بلیط های سیستمی در بازه‌های زمانی طولانی مانده به پرواز ارزان تر بوده و احتمال کنسلی یا تأخیر در پرواز بسیار کم است.
قیمت بلیط هواپیما به عواملی نظیر ایرلاین، کلاس پرواز، تاریخ و ساعت سفر، بُعد مسافت و نوع بلیط بستگی دارد.
معمولاً قیمت بلیط هواپیما چارتر لحظه آخری برای صندلی های اکونومی ارزان ترین قیمت را دارد. این بلیط ها اگر در زمان پیک سفر نباشد، حتی تا 50درصد یا بیشتر تخفیف می‌خورد.
برای پیشبینی شیوه قیمت گذاری ایرلاین ها کافی است به مدت چند روز در سایت ره بال آسمان قیمت بلیط هواپیما را چک کنید. معمولاً قیمت بلیط سیستمی هرچه به تاریخ پرواز نزدیکتر شوید، افزایش مییابد و برعکس آن، قیمت بلیط هواپیما چارتر با نزدیکشدن به تاریخ پرواز کاهش مییابد.
بله، متولی تعیین قیمت بلیط هواپیما داخلی، انجمن شرکت های هواپیمایی است و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و سازمان تعزیرات حکومتی ناظر بر رعایت قیمت‌ها هستند؛ اما قیمت بلیط هواپیما خارجی زیر نظر مستقیم ایرلاین‌ها تعیین می‌شود.
در بیشتر مواقع خرید بلیط های لحظه آخری اکونومی مشهد مقرونبهصرفه است.؛ اما اگر در بازه زمانی تعطیلات رسمی چندروزه یا مناسبتهای مذهبی قصد سفر به مشهد را دارید، قید خرید بلیط ارزان مشهد را بزنید.
تهران پرترددترین مقصد پروازی در ایران است، به همین دلیل در هر شرایطی امکان پیداکردن بلیط قیمت‌مناسب زیاد است. البته معمولاً قیمت بلیط هواپیما تهران در صبح روزهای کاری کمی گران است.
